BEŞİNCİ NESİL KABLOSUZ AĞ SİSTEMİNE STRATEJİK BİR BAKIŞ

BEŞİNCİ NESİL KABLOSUZ AĞ SİSTEMİNE STRATEJİK BİR BAKIŞ

Uzun bir süredir 5G üzerine tartışmalar yapılmakta, olumu-olumsuz yorumlar ve komplo teorileri sürüp gitmektedir. Bu konuya daha stratejik bir noktadan bakmaya çalışalım;

Geçen yılın sonunda Londra'da yapılan NATO zirvesinin kapanış bildirgesinde "5G dâhil olmak üzere iletişimin güvenliğini garanti altına alma" konusunda görüş birliğine varıldı. Peki, 5G, NATO için neden bu kadar önemliydi?

5G olarak bilinen beşinci nesil kablosuz ağ sistemi, 4G'den 100 kata kadar daha hızlı olabilecek. Sağlık ve ulaşım alanı da dâhil olmak üzere; Nesnelerin İnternetini daha etkili hale sokacak.  Bu sistem 5. nesil bir mobil ağdır. 1G, 2G, 3G ve 4G ağlarından sonra yeni bir küresel kablosuz ağ standardıdır. Bu 5. Nesil kablosuz ağ sistemi; makineler, nesneler ve cihazlar dâhil olmak üzere hemen hemen herkesi ve her şeyi birbirine bağlamak için tasarlanmış yeni bir ağ türüdür.

Akıllı telefon kullanıcılarının sayısındaki artış ve yakın zamanda yapılan bir araştırma bize; küresel olarak internete bağlı 19,9 milyar cihaz olduğunu ve bunların 10 milyarının akıllı ev cihazlarıyla bağlantılı olduğunu söylüyor. 2025 yılına kadar bağlı cihazların toplam sayısının 34 milyarı aşacağı tahmin ediliyor. Bu da 5G'nin ne kadar büyük bir alana hitap edeceğini gösteriyor. Tahmini olarak 13 trilyon dolarlık bir ekonomi yaratacak.

Sağlık sektöründe ise; uzaktan hasta izleme, konsültasyon ve hatta uzaktan ameliyat gibi hizmetler 5G ile gerçekleştirebilecek. Ulaşımda da; otonom araçların omurgası olacak. Seyahat sürelerini yaklaşık olarak % 40 azaltacak.

5G'de öncülük yapan Huawei, 2009'da 28 milyar dolar olan küresel gelirini 200 milyar doların üzerine çıkarmış durumda. Şuan itibariyle küresel Telekom ekipmanı pazarının % 34’nü elinde tutuyor. Ticaret savaşları boyunca resesyona girdi fakat halen iddialı bir konumda.

5G muazzam ticari faydalarının yanı sıra askeri ve güvenlik teknolojisinde de devrim niteliğinde açılımlar yapmakta. ABD istihbaratı, Huawei'nin telekomünikasyon ekipmanının Çin casusluğu için "arka kapılar" içerebileceğine dair endişelerini sık sık dile getiriyor. 5G ağı ve nesnelerin interneti, savaş alanındaki bilgi durumunu birkaç kat artırıp derinleştirecek ve devasa miktarda veri üretecek ve bu verilerin kullanımı oldukça hayati önem teşkil edecek.

Mesela; bir şehirde bir grup teröristle bir sokak savaşı düşünün, elektrik kesintisi yaşanıyor ve teröristler boş bir ofis binasında saklanıyor. Bir terörle mücadele teknoloji uzmanı, binanın ses kontrol sistemine giriyor ve güvenlik kameralarındaki mikrofonları kullanarak yüksek hassasiyetli ses dalgalarını topluyor. Sistem, cihazların düşük güç tüketimi ve uzun dayanıklılığı prensibine göre çalışıyor. Akustik veriler geri gönderildikten sonra yapay zekâ analizi teröristlerin konumlarını belirliyor. Daha sonra bir drone, pencereden belirlenen konumlara ateş açıyor ya da içeri giriyor. Bunlar artık bir film konusu değil, 5G ve yapay zekâ ile gerçek olacak. Ya da şöyle bir senaryo düşünelim; bir asker vuruldu ve bilincini kaybetti. Akıllı giyilebilir teknolojiyle üretilmiş üniforması, sensörler aracılığıyla durumunu algılar. Hemen bir adrenalin iğnesi yapar ve sahra hastanesine ya da tüm ekibe bir acil durum uyarısı gönderir.

Ayrıca nesneler birbirleri ile anlık iletişim kuracağı için diğer iletişim hatları, uydular veya erken uyarı araçlarına gerek kalmayacak. Böyle askeri açıdan ciddi bir maliyet tasarrufuna gidilebilecek.

Beşinci nesil kablosuz ağ sistemi (BNKAS) üzerine daha fazla yatırım artık kaçınılmazdır. Bu alanda da yerli ve milli olmak şartıyla. Bunun içinde ihtiyacımız olan akıl, yetenek ve cesaret fazlasıyla bizde var. Fırsat verip desteklemek yeterli.

Selam ve muhabbetle.

Muharrem Tuncay GENÇOĞLU

Doç. Dr. 

Fırat Üniversitesi Bilgisayar Teknolojileri Bölümü