İnternet Sizin Hakkınızda Ne Biliyor?
İnternet Sizin Hakkınızda Ne Biliyor?
Büşra Uğral, Siber Güvenlik Yazarı
İnternet sizin hakkınızda ne biliyor? We Are Social ve Hootsuite’in Dijital 2020 raporuna göre, günümüzde 4.5 milyar insan interneti kullanıyor. 4.5 milyar insan interneti kullanırken çevrimiçi veri ve bilgilerini web siteleri, teknoloji devleri ve reklam şirketleri ile paylaşıyor.
İnternet ile veri ve bilgi paylaşımı ağ üzerinden başlıyor. İnternete bağlanan her cihazın çevrimiçi aktiviteleri öncelikle internet servis sağlayıcıları tarafından görülüyor.
Teknoloji devlerinden biri olan Google, kullanıcılarının fiziki konumunu, gün içinde fiziksel olarak nereye hangi vasıta ile gittiğini, çevrimiçi aktivitelerini, alışveriş alışkanlıklarını ve çok daha fazlasını biliyor.
Kişiler hakkında elde edilen veriler genellikle çevrimiçi reklamları kişiselleştirmek için kullanılıyor. Bu sebepten ötürü, internette paylaşılan verileri kontrol altına almak ve güvende tutmak büyük önem taşımaktadır.
VPN (Sanal Özel Ağ)
VPN programları ile ağ üzerinden paylaşılan veri paketlerinin güvenliği ve gizliliği sağlanabilir. İnternet servis sağlayıcıları sağladıkları internete bağlanan her cihaza eşsiz bir internet protokol (IP) adresi verir ve bu cihazın çevrimiçi aktivitelerini kaydederler. VPN ise programların veri paketlerini şifreler. Cihazlardan çıkan veri paketleri VPN programları ile şifrelenir.
VPN programları cihazların IP adreslerini maskeler. IP adresi her veri paketinin başlığında yer alan ve fiziki konumu belli eden eşsiz bir seri rakamdır. VPN programı bir cihazda aktifleştirildiğinde veri paketleri cihaz ve VPN sunucusu arasında oluşan sanal tünel üzerinden internetteki varış destinasyonuna doğru yola çıkar. Veri paketlerinin çıkış noktası VPN’in kullanıldığı cihaz değil, VPN sunucusu olarak gözükür. Bir web siteye VPN ile erişildiğinde web site VPN sunucusunun konumundan web siteye giriş yapıldığını görür.
VPN programları özellikle güvenilir olmayan ortak Wi-Fi ağları üzerinde kullanıcılarını ortadaki adam (Mitm) saldırısından korur. İnternet servis sağlayıcıları VPN programı kullanıldığında cihazın çevrimiçi aktivitelerini okuyamaz.
Tarayıcı Güvenliği
Çevrimiçi gizlilik ve güvenlik için tarayıcı seçimi önemlidir bu sebeple günümüzde kullanılan bazı tarayıcılar hakkında bilgi vermek gerekir ise:
Mozilla Firefox
Firefox, kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan Mozilla tarafından geliştirilmiştir. Oldukça kişiselleştirilebilen Firefox belirli zaman aralıklarında güncelleme alır. Mozilla kâr amacı gütmediği için açık kaynak kodu gönüllüler tarafından devamlı olarak geliştirilmektedir. Oltalama ve kötücül yazılımlara karşı koruma sağlar. Bir web sitesi eklenti indirmeye çalıştığında onu engeller.
Brave
Brave, 2016 yılında Javascript’i oluşturan eski Mozilla yöneticisi Brenden Eich tarafından kurulmuştur. Varsayılan olarak reklam engelleyici eklentisi vardır ve çevrimiçi davranışların takip edilmesini engeller. Aynı zamanda HTTP olan web sitelerin HTTPS versiyonuna yönlendirir. Bir uygulamayı kapatırken hangi verilerin silinmesi gerektiğini sorar.
Chrome
Chrome, tarayıcı pazarının neredeyse yüzde 80’ini elinde tutmaktadır. Chrome sık sık güncelleme almaktadır, zararlı dosya indirimlerini tarar.
Safari
Safari sadece Apple ürünlerinde mevcuttur. Safari şüpheli web sitelere girişi engeller. Web sayfalarını tarar ve kötücül kodların tarayıcıyı ele geçirmesini engeller. Tarayıcı kullanıcılarının takip edilmesini engeller.
Opera
Opera tarayıcısının varsayılan olarak reklam engelleyici eklentisi vardır. Gizlilik odaklı bir tarayıcıdır. Açık kaynak koduna sahiptir.
Micrsoft Edge
2015’de yayınlanan Microsoft Edge, Chromium tabanlıdır. Açık kaynak koduna sahiptir ve Ocak, 2020’de güncellenmiştir. Tarayıcı kendi yazılımını haftada bir kere günceller.
Tor
Gizlilik ve güvenlik açısından tarayıcı önerileri Tor, Mozilla Firefox ve Brave’dir. Tor tarayıcısı üzerindeki internet aktivitelerinin kimin üzerinden gerçekleştirildiği bulunamaz ve aktiviteler takip edilemez. Tor, tarayıcı geçmişini takip etmez ve her oturum sonrası geçmişi siler.
Büşra Uğral
