Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit TURHAN ile Söyleşi

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit TURHAN ile Söyleşi

Siber güvenlik alanında bilgi ve bilinç düzeyini arttırmak, konu ile ilgili teknolojik gelişmeleri izlemek, milli teknolojilerin geliştirilmesine katkı sağlamak, bireysel, kurumsal ve ulusal düzeydeki riskler konusunda farkındalık oluşturmak amacı ile Türkiye’de bilişim sektörünün durumu, devletimizin kalkınmasında BT ve Telekomünikasyon sektörünün yeri ve bilhassa siber güvenlik yatırımları ve milli çözümler kapsamında bilinmesi gerekenler ve çözüm önerileri konularında ülkemizin bugünü ve geleceği adına yapılması gerekenleri Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Sn. Mehmet Cahit Turhan ile konuştuk.

CyberMag: Sayın Bakanım, öncelikle bu kadar yoğun gündeminiz arasında bizlere zaman ayırdığınız için ve CyberMag Dergisine verdiğiniz tüm desteklerden ötürü de ayrıca sizlere teşekkür ederiz. İlk olarak dünyada ve Türkiye’de bilişim sektörünün bugünü ve geleceği hakkında neler söylemek istersiniz?

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit TURHAN:  Veri işleme hızlarındaki çok hızlı gelişmeler ve hemen her şeyin dijitalleşmesi sayısal çağın 7 den 70’e hepimizin hayatının her alanına sirayet eden yenilikler ortaya çıkarmasına neden oldu. Ancak bu gelişmeler sadece başlangıç,  çok daha büyük bir değişim bizi bekliyor. Sayısal teknolojiler insanlık tarihinde nadir görülen iki gelişmeyi ortaya koydu. Birincisi yapay zekânın ortaya çıkması diğeri ise tüm dünyanın sayısal bir şebeke ile birbirine bağlanması. Bunlardan sadece birinin ortaya çıkması büyüme beklentilerimizi böyle köklü bir şekilde etkilemezdi ancak bu iki unsurun bir araya gelmesi fiziki iş yapma şekillerini tamamen değiştiren endüstri devriminden beri ortaya çıkan en önemli gelişmedir. Türk bilişim sektörü açısından en önemli husus ise sayısal teknolojilerin kadim paradigmaları dönüştürmeye başladığı böyle bir dönemde bu teknolojik gelişmeleri çok yakından takip ederek nitelikli ürün ve hizmetler üretmek ve bunları tüm dünyaya pazarlayacak noktaya gelebilmektir. Küresel arenada rekabet gücümüzün artmasının bilgi teknolojileri ve iletişim altyapısının sağlamlığına, güvenilirliğine bağlı olduğunu biliyoruz. Bu hedeflere ulaşmada yerli ve milli üretimin temel unsur olduğunun bilinci ile hareket etmek elzemdir.

İçinde bulunduğumuz sayısal çağda bilişim teknolojilerini geliştirmeyi başarabilen ve geliştirdiği teknolojileri etkin kullanabilen ülkeler ilerleme yarışında rakiplerini geride bırakırken bunu başaramayan ülkeler her geçen gün daha fazla dışa bağımlı hale geliyor. Bugün artık öyle bir çağdayız ki küresel ölçekte yaşanan büyük teknolojik ve dijital dönüşüm çok fazla sayıda kişinin, sistemin, nesnenin birbirine eş zamanlı olarak bağlı olmasını gerektiriyor. Bilgiye erişimin ve bilgi aktarımının çok kolay ve hızlı olarak gerçekleştiği bu çağda baş döndürücü bir hızla gelişen bilgi ve iletişim teknolojileri sadece ekonomik ve sosyal hayatta önemli değişiklikler yaratmıyor, bireyler, kurumlar ve devletler için de yeni fırsatlar ve olanaklar doğuruyor. İşte bu fırsat ve imkânları etkili kullanabilenlerden olabilmek için politika belirleyici olarak bizlere, teknoloji geliştirenler ve kullananlar olarak tüm bilişim sektörüne kısacası hepimize büyük görevler düşüyor.

CyberMag: İnternet kullanım oranlarındaki artışı neye bağlıyorsunuz? İnsanlar açık bilgi ortamlarına neden bu kadar istekli? Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit TURHAN: Hâlihazırda internet, coğrafi ve siyasi sınırların ortadan kalktığı ve herkesin sayısal veri üretebildiği bir platform haline gelmiştir. İnternetin yaygınlaşmasındaki en önemli amillerden biri internete ulaşmayı sağlayan teknolojik cihazların hız ve işlem güçlerinin çok hızlı bir şekilde gelişmesi, yaygınlaşması ve ucuzlamasıdır. Bu minvalde, Bakanlığımızın çalışmalarıyla birlikte Türkiye’de internet erişiminin ulaşmadığı hemen hemen hiçbir nokta kalmamış, kullanıcı sayısı dünyadaki birçok ülkeden çok daha hızlı artış göstermiş, sunulan internet hizmetlerindeki bant genişliği, evlere kadar fiber gibi projelerle, gelişmiş ülkelerin birçoğundan daha iyi bir seviyeye gelmiştir. Yapılan tüm bu çalışmalar internete ulaşılabilirliği herkes için mümkün kılmak adına atılan önemli adımlardır. Ayrıca internetin siyasi ve coğrafi sınırları ortadan kaldırması ile bireyler, tarihte olmadıkları kadar güçlü ve etkili bir konuma gelmiştir. Bireyler artık kişisel mesajlarını ve fikirlerini internet yoluyla herkesle paylaşabilmekte ve kitlelere ulaştırabilmektedir. Önceleri büyük medya sahiplerinin tekelinde olan bu alan, internet sayesinde aracıların ortadan kalkmasıyla bir ayrıcalık olmaktan çıkmıştır.

İnternet teknolojilerinin gelişme hızı birkaç yıl sonra dünyadaki herkesin avuç içlerine sığan bir cihaz ile dünyanın tüm bilgilerine sınırsız bir şekilde erişebileceğini göstermektedir. Böylelikle internet, yeni bir bilgi devriminin en önemli aktörü konumuna gelmiştir. Az gelişmiş ülkeler internet teknolojilerinin ve akıllı cihazların yaygınlaşmasıyla gelişmiş ülkeler ile aradaki farkı hızlı bir şekilde kapatma imkânına kavuşmuşlardır. Bu manasıyla internet demokratik bir teknoloji olarak karşımıza çıkmaktadır.

CyberMag: Son yıllarda internetin kullanımının artmasıyla birlikte ortaya çıkan IoT(Nesnelerin İnterneti) kavramı ve internete bağlı cihaz sayısının artışı; bir başka hayati husus olarak Bilgi Güvenliği konusunun önemini, yerel ve milli çözümlerin ülkemiz adına geliştirilmesi gerektiğini gösteriyor. Hükümet olarak Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde en temel hedefin siber güvenliği milli güvenliğe entegre etmek olduğunu söylemiştiniz. Bu bilgiler ışığında, Türkiye’deki Siber Güvenlik Sektörü’ nün durumu hakkında ne düşünüyorsunuz?

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit TURHAN: Siber güvenlik artık, soysal ve ekonomik hayattaki bağlantılı riskler nedeniyle, milli güvenliğin bir parçası ve milletlerin refahını etkileyen büyük bir faktör haline gelmiştir. Bu nedenle bir taraftan yeni teknolojileri geliştirmek için çalışırken, diğer taraftan da bu yeni teknolojilerin güvenliğinin nasıl sağlanması gerektiğini düşünmemiz ve bu doğrultuda adımlar atmamız da gerekiyor.

Ülkemizde siber güvenlik alanında gerek yerli yazılım ve donanım kullanımı gerekse yerli insan gücü geliştirilmesi ulusal siber güvenliğimizin dolayısıyla milli güvenliğimizin sağlanmasında hayati önem arz ediyor. Bu noktada, yerli siber güvenlik sektör ekosisteminin oluşturulması için tüm paydaşlara önemli roller düşmektedir. Bu çerçevede kamudan akademiye, özel sektörden sivil toplum örgütlerine kadar tüm paydaşların Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın ortaya koyduğu 2023 vizyonu doğrultusunda ortak bir amaç etrafında birleşerek gerekli işbirliklerini sağlamasının en önemli adımlardan biri olduğunu düşünüyorum.

CyberMag: BTK, Haberleşme Genel Müdürlüğü, USOM ve Bakanlığınız bünyesinde bulunan Siber Güvenlik Daire Başkanlığı, siber güvenlik noktasında birçok çalışmaya imza atıyor. BTK, Haberleşme Genel Müdürlüğü ve Siber Güvenlik Daire Başkanlığı’nın yapmakta olduğu, yapmayı planladığı çalışmalar, USOM ve SOME’lerin siber güvenliğin sağlanması noktasındaki önemi hakkında neler söylemek istersiniz?

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit TURHAN: Siber güvenlikle ilgili olarak Bakanlığımız bünyesindeki Haberleşme Genel Müdürlüğü ve BTK bünyesindeki USOM koordinasyon içerisinde son derece önemli çalışmalar sürdürmektedir. USOM; siber tehditleri önlemek amacıyla alarm, uyarı ve duyuru faaliyetleri yürütmek, kritik durumlarda yerinde müdahale ekipleriyle olayın kontrolünü ele almak ve siber olaylara müdahalede ulusal koordinasyonu sağlamak amacıyla 1000’den fazla SOME ve bu SOME’lerde görev yapan yaklaşık 3000 siber güvenlik uzmanı ile işbirliği içinde faaliyetlerini sürdürmektedir. USOM; zararlı yazılım analizi ve dijital analiz imkânları ile donatılmış, bu konuda uzman personelin istihdamı ve yetiştirilmesinde önemli kazanımlar sağlamıştır. Çok sayıda kritik kuruluşumuzda olay müdahale, dijital kayıt inceleme ve sızma testlerinin USOM personeli tarafından yürütülmesi gibi faaliyetler hız kazanmış durumdadır.

Milli güvenlikle ilgili her alanda olduğu gibi ulusal siber güvenliğimizin sağlanmasında da yerli ve milli ürün, kaynak ve yöntemlerin geliştirilmesi ve kullanılması son derece önem arz etmektedir. Bu kapsamda USOM bünyesinde siber tehditlerle mücadele kapsamında yürüttüğümüz projelerde tamamen öz kaynaklarımızla geliştirdiğimiz KASIRGA, AVCI ve AZAD olarak adlandırılan ve makine öğrenmesi ile yapay zekâ imkânlarını temel alan uygulamalarımızı kullanmaktayız. Bu uygulamalar zararlı yazılım komuta sunucularının, ele geçirilmiş sistemlerin ve zararlı yazılım bulaşmış sistemlerin tespitinde aktif olarak kullanılmakta ve daha sofistike analizler yapabilmesi için de geliştirilmeye devam etmektedir.

Siber güvenlik, doğası gereği teknik, sosyal, hukuksal bakış açılarıyla ele alınması gereken disiplinler arası bir kavramdır. Bu nedenle ulusal siber güvenliğin sağlanmasında gerek uluslararası düzeyde gerekse ulusal çapta işbirlikleri ve koordineli çalışmalar hayati önem arz etmektedir. İşte tam bu noktada ulusal siber güvenlik yapılanmamızın yapı taşları olan USOM, sektörel ve kurumsal SOME’lerimizin eşgüdümlü olarak faaliyet göstermesinin, bilgi ve kaynak paylaşımının etkin ve verimli şekilde gerçekleştirilmesinin, ulusal siber güvenliğimizin sağlanması açısından son derece kritik olduğunu düşünüyorum.

CyberMag: Sayın Bakanım, Ekim ayında yapılan düzenlemeyle birlikte USOM’a siber güvenlikle ilgili gerekli önlemleri almayan firmalara ceza kesme yetkisi verildi. Söz konusu düzenleme firmaların nelere dikkat etmesini gerektiriyor? Firmaların yüklü cezalarla karşılaşmaması için artık siber güvenlik alanında yatırımlar yapmaya başlaması gerekiyor diyebilir miyiz? Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit TURHAN: Bakınız, kritik altyapılarımız şimdiden bilgi ve iletişim teknolojilerine bağımlı hale geldi. Bu nedenle siber ya da sanal ortamda kötü niyetli kullanımlar sonucunda, siber güvenlik konusu sadece bireylerin değil, kurumların, ülkelerin ve uluslararası kuruluşların en önemli gündem maddelerinden biri haline gelmiş bulunuyor. Siber saldırılarla bir bilgisayar kullanıcısının banka hesap bilgileri elde edilebileceği gibi, bir ülkenin askeri ve politik sırlarına ulaşılması, finans merkezleri, elektrik santralleri, ulaştırma ve iletişim sistemleri ile hastanelerin çalışamaz hale getirilmesi de mümkün. Küresel ısınmaya canı sıkılan bir genç arkadaşımız; kamu kurumlarının ya da özel sektör kuruluşlarının siber altyapısına saldırıda bulunabiliyor.  Ancak kişisel saldırılardan çok örgütlü olarak bu işi yapanlar türemeye başladı. Artık örgütlü şekilde çalışan korsan grupları ortaya çıktı. Bu grupların sayısı her geçen gün artmaya da başladı. Bu tür korsan grupları nedeniyle bugün dünyada internet aracılığıyla hizmet veren kurum ve kuruluşların harcamalarının yüzde 80’inden fazlası artık siber saldırılardan kaynaklanıyor. Bu durumun en büyük mağduru da yine işini göremeyen ya da bilgileri çalınan vatandaş oluyor. Bu nedenle siber güvenlik sadece bir kişi ya da kurumu ilgilendiren bir konu olmaktan çıkmış durumda.

Son yıllarda siber güvenlik alanında yapılan hukuki düzenlemelere ilaveten BTK İdari Yaptırımlar Yönetmeliği’nde yapılan değişiklik de işte bu noktada önemli bir adım olmuş oldu. Söz konusu düzenleme çerçevesinde, kendi sistemlerinde sundukları hizmetlerde veya yazılımlarda zafiyet bulunan, yükümlülüklerini yerine getirmeyen ve USOM tarafından bildirilen tedbirleri uygulamayan firmalar idari para cezaları yoluyla yaptırım kapsamına girmiş bulunmaktadır. Yapılan düzenleme ile siber güvenlik alanında önemli ölçüde caydırıcılığın sağlanacağını öngörüyoruz.

Keza her geçen gün daha da gelişen tehditlere ve saldırılara maruz kalan organizasyonların siber güvenlik stratejilerini hayati bir konu olarak ele almaları ve buna yönelik çözümlere her zamankinden daha çok yatırım yapmaları gerekmektedir. Bu itibarla, planlama aşamasından sunum aşamasına kadar her bir hizmetin ya da ürünün geliştirilmesinde bütüncül bir siber güvenlik yaklaşımı ortaya koymamız gerektiğini de belirtmek gerekir. Bu noktada firmalara tavsiyem siber güvenlik alanında yaptıkları yatırımları bir gider kalemi olarak görmek yerine yürüttükleri tüm faaliyetlerin doğal bir parçası olarak değerlendirmeleri gerektiğidir.

CyberMag: Son olarak, insanların hayatına dokunan kararların bilgisayarlar tarafından alındığı bir döneme giriyoruz. Aynı zamanda kritik zararların da verilebileceği bir dönem. Toplumdaki birçok kritik karar otomasyonla verilmeye başlandı. Mesela şu anda ABD’de hâkimlere yapay zekâ algoritmalı yazılımlar veriliyor. Yapay zekâ algoritmalarının kullanıldığı eğitimden insan kaynaklarına kadar insana dokunan birçok örneği var. Bir sürücüsüz (otonom) otomobil hata yaptığında insanlar ölebilecek. Yapay zeka devletin dijital dönüşümünde önemli bir çığır açmasının yanında büyük bir tehdit unsurudur diyebilir miyiz?

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit TURHAN: Endüstri 4.0 diye adlandırdığımız günümüz teknoloji dünyasında yapay zekânın öneminin iyi anlaşılması gerekmektedir. Bununla birlikte işgücü, şeffaflık, sorumluluk, hesap verebilirlik, karar alma ve güvenlik gibi alanlarda yapay zekâ uygulamalarının politika belirleyiciler için yeni politik ve etik yaklaşımları da beraberinde getireceği görülmektedir. Teknoloji dünyası yapay zekâ yazılımlarına gün geçtikçe daha fazla bağlanacak ve yapay zekâ hepimizin özellikle politika belirleyicilerin üzerinde daha fazla mesai harcamaları gereken bir konu haline gelecektir.

Bununla birlikte, bir taraftan yeni teknolojileri geliştirmek için çalışırken, diğer taraftan da bu yeni teknolojilerin güvenliğinin nasıl sağlanması gerektiğini düşünmemiz ve bu doğrultuda adımlar atmamız da gerekiyor. Bu anlamda üreticilerden ithalatçı firmalara, distribütörlerden, entegratörlere kadar her bir aktörün tasarım aşamasından üretim aşamasına, satış sonrası kurulum ve konfigürasyon aşamalarından bakım onarım ve servis faaliyetlerine kadar her aşamada güvenlik konusunu bu sürecin olağan bir parçası halinde ele almamız gerekmektedir.

Bu vesileyle derginizin 4. yılını kutluyor ve çalışmalarınızda başarılar diliyorum…

CyberMag Dergisine Abone Olmak İçin ; https://www.cybermagonline.com/abone-ol